Details die een indruk wekken

"Always keep both eyes on the details for it's a single detail that makes a difference." In donkerblauwe letters stond deze spreuk geschreven op een enorme affiche in de directiekamer van het Amerikaans bedrijf op Aruba, waar ik in een ver verleden werkzaam was. Vanaf het eerste moment dat ik de directiekamer betrad, was het mij duidelijk wat de woorden op de affiche uitdroegen en die spreuk is mij nog heel lang bijgebleven.

    Als we ergens naartoe gaan, waar dan ook, naar een stad, naar een bar, naar een restaurant of gewoon bij iemand thuis; het zijn altijd de details die in een aaneenschakeling van waarnemingen een bepaalde, soms blijvende, indruk bij ons achterlaten. Die indrukken nemen we mee en we zeggen ze voort, zeker als ernaar gevraagd wordt. En dat geldt ook voor degene die ons land bezoekt. 
    Voor de verandering wil ik het een keer niet hebben over de onvolkomenheden in onze toeristenbranche, maar over de 'kleine dingen' die niet aan het oog van de opmerkelijke vakantieganger zullen ontsnappen.
    Een aantal jaren geleden was ik samen met een Nederlandse vriend van mij in Suriname en terwijl we op een middagje door de hoofdstad kuierden, brak er plotseling een fikse regenbui los. Wat die maat van mij onmiddellijk opviel, was dat de winkels in Paramaribo zodanig gebouwd waren dat we met gemak onder de afdakjes van verschillende shops konden doorlopen zonder besproeid te worden door de genadeloze plensbui. 
    Wanneer je door de winkelstraten in Nederland loopt en het begint eenmaal te gieten, dan kun je er de donder op zeggen dat je in overvloed van boven wordt gezegend als je geen regenpak of paraplu bij de hand hebt of enige vorm van beschutting opzoekt. En dat in een land waar het vaker nat dan droog is en waar je zou verwachten dat bouwkundige geleerden toch rekening zouden hebben gehouden met het ongemak dat regenval veroorzaakt. 
    De laatste keer dat ik in Suriname was, was in september van het afgelopen jaar. Ons land staat bekend om de zeer gevarieerde keuken en in de vele restaurantjes en eettentjes die we rijk zijn, doe ik mij altijd tegoed aan de overheerlijke gerechten en pittige hapjes. Maar omdat ik voor een keer ergens anders trek in had dan in tjauw min, bami of roti, besloot ik om een avondje iets anders te proberen. 
    Van een groepje toeristen uit Nederland had ik gehoord dat ze eerder die week een culinair hoogstandje hadden beleefd bij een restaurantje aan de Verlengde Gemenelandsweg, waar voornamelijk krab- en visgerechten geserveerd werden. Hoewel ik iets anders in gedachten had, was mijn interesse toch gewekt, en geprikkeld door honger en nieuwsgierigheid stapte ik in de auto en reed de Gemenelandsweg op.
    Voor een eetgelegenheid met een uithangbord waar Joke's Crabhouse op stond, hield ik stil en als ik mij niet vergis was dit hetzelfde etablissement dat ooit de naam The Saloon droeg. 
Als enige bezoeker schuifelde ik ietwat onzeker door het lege restaurant, waar ik aan degene achter de bar vroeg of de keuken al open was. Een opgewekt "Jazeker" stelde mij iets meer op mijn gemak en ik mocht, als ik dat wilde, mijn maaltijd aan de bar nuttigen. 
    Op de menukaart stonden de krabspecialiteiten vermeld, maar omdat ik nog plannen had voor de rest van de avond (en ik het verspreidingsgevaar van de geur van gepelde schelpdieren op mijn vingers wilde beperken), vroeg ik naar de dagschotel. Die werd op verzoek bereid. En, wát er werd opgediend hing helemaal af van de 'mood' van de bartender, die achteraf ook nog de kok én de eigenaar bleek te zijn. Maar het was rustig en er werd mij gevraagd waar ik precies trek in had. Karbonade? Geen probleem, dat zou dik in orde komen.
Terwijl ik aan de fruitige punch uit een longdrinkglas nipte en een hapje nam van het warme brood dat met kruidenboter als voorafje was opgediend, ging de bartender cq kok vrolijk aan de slag. 
    Het was een buitengewoon mooi schouwspel. De bar stond via een groot raam in open verbinding met de keuken waardoor ik werkelijk het hele bereidingsproces van mijn maaltijd live kon volgen. Vanaf de dampende pannen werd mij regelmatig gevraagd hoe ik mijn stukje vlees wilde hebben, of ik wel zoutvlees at en van hete pepers hield. Tussen het bakken en strooien door zag de kok ook nog kans om zo nu en dan uit de keuken vandaan te komen en een babbeltje met mij te maken om zich vervolgens weer te haasten naar zijn domein, waar de pruttelende pannen en de heerlijke geur van gebraden vlees, de spoedige gereedheid van mijn maaltijd aankondigden.
    Het resultaat was in één woord verbluffend. De presentatie van de schotel zag er picobello uit en ik had nog nooit een karbonade van die omvang gezien. Na een "Smakelijk eten", waarop ik reageerde dat dat absoluut zou lukken, verdween de kok even van het toneel en kon ik in alle rust genieten van een maaltijd waar ik nog dagen over heb gesproken.
    Ietsjes verder aan de Gemenelandsweg staat Café d'Optimist. Een huiselijk tentje dat gekenmerkt wordt door de typische hanglampen van wijnflessen en een originele inrichting die in het gedimde licht geleidelijk zichtbaar wordt als je eenmaal aan de bar hebt plaatsgenomen en goed om je heen kijkt. Het volume van de muziek op de achtergrond is zodanig, dat het niet nodig is je stem te verheffen om een gesprek te voeren of een bestelling te plaatsen.
    Café d'Optimist staat bekend om twee dingen: de homemade lemonade (of 'zuurwater' zoals het volgens mij genoemd wordt) en de stuffed chickenlegs (met lokale vis gevulde drumsticks). Ik heb zowel de lemonade als de chickenlegs geprobeerd en ik moet zeggen dat het eerste een uitstekende en gezonde dorstlesser is en het tweede mijn verwachtingen volkomen overtrof. 
    Maar het mooiste van Café d'Optimist is toch wel de persoonlijke ambiance. Zoals het een echte kastelein betaamt, begroet de eigenaar zijn gasten persoonlijk en als het even kan maakt hij met een ieder een kort babbeltje. Ook de rest van het personeel is erg klantgericht en door de huiselijke sfeer is het contact met overige bezoekers gauw gelegd. Ik heb heel wat kroegen van binnen gezien maar dat een discussie, waar een ieder aan de bar aan deelnam, op zo een ordelijke en centrale wijze kon verlopen, had ik nog niet eerder meegemaakt. Een ding weet ik zeker: als ik ooit naar Suriname emigreer, wordt dit cafeetje aan de Verlengde Gemenelandsweg vast mijn stamkroeg.
    Misschien worden de voorbeelden die ik heb genoemd door menig lezer als vanzelfsprekend beschouwd; men gaat in Suriname nu eenmaal warmer met elkaar om dan in het koude Europa. Maar toch wil ik daar een kanttekening bij plaatsen. Het is inmiddels een poos geleden dat ik Suriname voor het laatst bezocht en toch hebben de genoemde eet- en drinkgelegenheden mij dusdanig geïmponeerd dat ik na bijna zes maanden dit artikel alsnog aan hen wijd.
    Uiteraard ben ik niet alle Surinaamse eetcafé en horecatentjes afgelopen, maar ik ben ervan overtuigd dat er wel meerdere gelegenheden in ons land zijn, waarvan de typische kleinigheden een grote indruk op de bezoeker zullen maken.-.


Martin R. Panday*
04/03/2006