Ondernemen in Suriname

Het Secretariaat van de Surinaams-Nederlandse Kamer voor Handel & Industrie is gevestigd in het kantoorgebouw van de Kamer van Koophandel Haaglanden aan de Koningskade 30, 2596 AA te ’s-Gravenhage. 

Telefoonnummer: (31)(0)70 3245005 
Faxnummer: (31)(0)70 3281094 
E-mail: nedcar@xs4all.nl


---------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------

Surinaams-Nederlandse Kamer

Algemeen 
Kort na het bereiken van de staatkundige onafhankelijkheid van Suriname op 25 november 1975 hebben enkele toekomstgerichte ondernemers een Stichting opgericht, die kan worden beschouwd als de voorloper van de huidige Stichting Surinaams-Nederlandse Kamer voor Handel & Industrie, die begin 1992 haar werkzaamheden onder deze naam heeft voortgezet. 

Mede gezien in het licht van de voortdurende historische verbondenheid van beide naties, zet de Kamer zich – overeenkomstig haar statutaire doelstelling – in voor uitbreiding van de economische betrekkingen tussen de beide landen. 

De Kamer beijvert zich waar mogelijk assistentie en ondersteuning te verlenen bij het tot stand brengen van vormen van samenwerking tussen Nederlandse en Surinaamse bedrijven, die zowel tot wederzijds voordeel van die bedrijven, maar indirect evenzeer tot voordeel van de beide landen strekken. 

Dienstenpakket 
De Surinaams-Nederlandse Kamer voor Handel & Industrie tracht zoveel mogelijk voor het bedrijfsleven relevante informatie te verzamelen, te analyseren en tegen een redelijke kostenvergoeding te verstrekken aan bedrijven, die deze informatie voor hun zakelijke doeleinden nodig hebben. De Kamer kan aan bedrijven nuttige informatie van algemene aard verstrekken over de desbetreffende landen, de wet- en regelgeving, de zakenmentaliteit, marktsituaties, het leggen van zakelijke contacten, etc. Maar ook in de informatiebehoefte van bedrijven met meer specifieke wensen kan ofwel door de Kamer zelf, danwel via bemiddeling door specialisten op vakgebieden, worden voorzien. Afhankelijk van de specifieke omstandigheden kan de Kamer – ter beoordeling van het Bestuur en tegen een overeen te komen vergoeding – besluiten tot verdergaande assistentie aan bedrijven, die bij het uitwerken en/of verwezenlijken van hun zakenlijke plannen meer intensieve steun en begeleiding van node hebben. 

Voorts onderhoudt de Kamer contacten met de overheid, particuliere organisaties, belangengroepen en het bedrijfsleven in ruime zin, zowel in Suriname als in Nederland en vanwege het toenemende belang van supranationale organisaties, waarmede de beide landen te maken hebben, in voorkomende gevallen met de EU-instellingen en de CARICOM.

Sinds 1994 heeft de Kamer inmiddels een 5-tal zakenbezoeken aan Suriname voor in Nederland gevestigde bedrijven georganiseerd. Voor oktober 2005 staat de bijzondere zakenmissie op het programma, waaraan deze website is gewijd en die in nauwe samenwerking met de Kamer van Koophandel Oost-Brabant, de Kamer van Koophandel Antwerpen/Waasland, de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven, de Surinaams-Nederlandse Kamer voor Handel & Industrie en met steun van de EU-organisatie PRO€INVEST zal worden uitgevoerd. 




Enkele aandachtspunten voor het opzetten van een onderneming in Suriname 

Ondernemingsvormen 
Suriname kent de volgende ondernemingsvormen: de eenmanszaak, de vennootschap onder firma, de commanditaire vennootschap, de stichting, de naamloze vennootschap en de vereniging (waaronder de coöperatieve vereniging en de onderlinge waarborgmaatschappij). 
N.B.: het Surinaamse recht kent de Besloten Vennootschap (nog) niet. 

Aanvraag bedrijfsvergunning 
Voor het uitoefenen van bepaalde bedrijven of beroepen (uitdrukkelijk vermeld op een lijst van vergunningplichtige bedrijven) is voorafgaande verlening van een bedrijfsvergunning door het Ministerie van Handel & Industrie vereist. Daartoe dient een verzoekschrift te worden ingediend bij de Afdeling Bedrijfsvergunningen van het Ministerie van Handel & Industrie, gevestigd aan het Kerkplein 8 te Paramaribo. Voor winkeliers dient de vergunningaanvraag te worden ingediend bij het Districts-Commissariaat van het district, waarin het winkelbedrijf zal worden gevestigd. 
Voor fabrikanten geldt bovendien dat zij moeten beschikken over een vergunning krachtens de Hinderwet, die moet worden aangevraagd bij het Districts-Commissariaat, waar het bedrijf zal worden gevestigd. 

Inschrijving in het handelsregister 
Ongeacht de hierbovengenoemde vergunningplicht voor een aantal bedrijven of beroepen, dient iedere onderneming zich tijdig in het door de Kamer van Koophandel en Fabrieken (KKF) bijgehouden handelsregister te laten inschrijven. Daarbij dienen de bedrijfsvergunning (indien deze is vereist), persoonsgegevens en bewijs van inschrijving in het bevolkingsregister van de directeur(en), en afhankelijk van de juridische vorm van de onderneming, de statuten te worden overlegd. 

Inschrijving bij de belastingdienst 
Ten behoeve van de heffing van de inkomstenbelasting, de loonbelasting en de omzet-belasting dient iedere onderneming zich bij de belastingdienst te doen registreren. Daarbij dienen de volgende stukken te worden overgelegd: een uittreksel uit het handelsregister, de persoonsgegevens van de directeur(en), het aantal werknemers en afhankelijk van de juridische vorm van de onderneming, de statuten. 

Beknopt overzicht van de belastingen 

Inkomstenbelasting 
Suriname kent geen aparte vennootschapsbelasting. Zowel natuurlijke personen als vennootschappen zijn in beginsel belastingplichtig op grond van de inkomstenbelasting. Vennootschappen, die hun fiscale woonplaats in Suriname hebben gekozen, worden belast over hun wereldinkomen, terwijl  vennootschappen, waarvan de fiscale vestigingsplaats buiten Suriname is gelegen, uitsluitend worden belast over hun inkomsten uit een z.g. vaste inrichting in Suriname, waaronder wordt verstaan een fysieke constructie, zoals een kantoor of een fabrieksruimte, waarin de bedrijfsactiviteiten plaatsvinden. 
Het Surinaamse Wetboek van Koophandel schrijft voor, dat jaarlijks een verlies- en winstrekening met toelichting wordt opgesteld, terwijl de Wet Inkomstenbelasting bepaalt, dat ondernemers een regelmatige boekhouding dienen bij te houden met jaarlijkse afsluitingen. Daarbij worden als regel algemeen aanvaarde waarderingsgrondslagen gehanteerd, zoals die in Nederland gebruikelijk zijn. Suriname kent evenwel nog geen Wet op de Jaarrekening met specifieke aanwijzingen t.a.v. de waarderingsgrondslagen voor de jaarrekening. De jaarlijkse winst wordt bepaald volgens goed koopmansgebruik, hetgeen inhoudt met inachtneming van algemeen aanvaarde bedrijfeconomische beginselen, tenzij de fiscale wetgeving anders bepaalt. Op grond hiervan zijn zakelijke kosten zoals afschrijvingen, interestbetalingen en managementfees aftrekbaar van de winst. 

Loonbelasting 
Loonbelasting wordt geheven van de werknemer, maar ingehouden en afgedragen door de werkgever. De grondslag voor de heffing van loonbelasting wordt gevormd door de in geld uitgedrukte som van de voordelen, die de werkgever als geldelijke beloning of in natura aan de werknemer verstrekt in het kader van de aangegane arbeidsovereenkomst. De ingehouden loonbelasting is een voorheffing op de inkomstenbelasting en wordt jaarlijks verrekend met de door de werknemer verschuldigde inkomstenbelasting. Heeft een werknemer geen andere inkomsten dan uit een dienstbetrekking, dan is de loonbelasting-heffing tevens eindheffing uit hoofde van de inkomstenbelasting. 

Omzetbelasting 
Suriname kent sinds begin 1998 een omzetbelastingstelsel, dat qua systematiek op een aantal punten afwijkt van de Nederlandse BTW. Omzetbelasting wordt in de eerste plaats geheven van ondernemers, die in het kader van hun onderneming in Suriname door hen zelf voortgebrachte goederen leveren (tarief 10%) of bepaalde in de wet genoemde diensten verrichten (tarief 8%). Te denken valt aan diensten van banken en andere financiële instellingen, notarissen, advokaten, accountants en consultants. Daarnaast wordt tevens omzetbelasting geheven van personen en bedrijven, die goederen invoeren. Het algemeen geldende tarief voor deze categorie is 10%, maar voor goederen met een uitgesproken luxe karakter geldt een tarief van 25% of 50%. Voor het voortbrengen of invoeren van een een aantal basisgoederen, evenals het uitvoeren van goederen geldt een tarief van 0%. 

Dividendbelasting 
Het tarief van de dividendbelasting is 25%, maar in het kader van het tussen Nederland en Suriname gesloten Belastingverdrag kan het tarief van de bronheffing in bepaalde gevallen worden verlaagd tot 7,5 %. Er is slechts één bronbelasting op dividenden; interest, royalties en managementfees zijn daaraan niet onderworpen.

Invoerrechten 
Het huidige Tarief van Invoerrechten dateert van 1996 en de daarin gehanteerde tarieven variëren van 5 tot 50% over de cif-waarde, al naar gelang het karakter of de bestemming van de goederen (basisbehoeften of meer luxe karakter, grond- en hulpstoffen voor lokale bedrijven, bescherming lokale industrie).

Daarboven op wordt nog 2% aan z.g. consent- en statistiekrecht alsmede 10% omzetbelasting geheven. 

Aan daarvoor in aanmerking komende bedrijven kan in bepaalde gevallen onder strikte voorwaarden verlaging of vrijdom van invoerrechten worden verleend. In verband met de totstandkoming van de Caricom Single Market and Economy is in de komende tijd verdere aanpassing van het Surinaamse Tarief van Invoerrechten aan het gemeenschappelijke Caricom-buitentarief te verwachten. 

Belastingverdrag tussen Nederland en Suriname 
Dit verdag beoogt hoofdzakelijk de belastingwetgevingen van de beide landen zodanig op elkaar af te stemmen, dat dubbele belastingheffing, maar ook het volledig achterwege blijven van enige belastingheffing, zoveel mogelijk wordt vermeden. Het voorkomen van dubbele belasting werkt als volgt: Nederland en Suriname verlenen voor inkomens- en vermogensbestanddelen, die op grond van het verdrag in Suriname dan wel in Nederland mogen worden belast, vrijstelling met z.g. progressievoorbehoud, volgens de evenredigheidsmethode. Het bedrag van de belastingvermindering wordt vervolgens berekend met behulp van de volgende formule: 

buitenlands belastbaar inkomen 
-------------------------------------- x belasting berekend over totaal belastbaar inkomen 
totaal belastbaar inkomen 

Caricom belastingverdrag 
Met het tot stand komen van de Caricom Single Market and Economy ontstaat een gemeenschappelijke markt in het Caraïbisch gebied naar het model van de EU met een gemeenschappelijk buitentarief van invoerrechten en vrijdom van invoerrechten en kwantitatieve restricties in het onderlinge handelsverkeer. Er is bovendien een Caricom-belastingverdrag door de deelnemende landen afgesloten, dat naar verwachting ook door Suriname zal worden geratificeerd. Vanaf dat moment ontstaat voor Nederlandse ondernemingen, waarop het tussen Suriname en Nederland gesloten belastingverdrag reeds van toepassing is, de mogelijkheid om op fiscaal aantrekkelijke wijze via Suriname zaken te doen met de overige Caricom-landen. 

Investeringsfaciliteiten 
Op grond van de Investeringswet 2001 kunnen investeerders in bedrijfsmiddelen in de sectoren landbouw, veeteelt, visserij, aquacultuur, mijnbouw, bosbouw, toerisme, industrie, handel, bouwnijverheid, dienstverlening en beroepsvervoer in aanmerking komen voor een aantal fiscale en niet-fiscale faciliteiten. 
De fiscale faciliteiten, die onder voorwaarden kunnen worden toegekend betreffen: 
- vrijdom van invoerrechten, statistiekrecht en omzetbelasting 
- vrije afschrijving 
- aftrek van fictieve rente 
- investeringsaftrek 
- 10 jaar “taxholiday” voor de inkomstenbelasting 


De niet-fiscale faciliteiten betreffen: 
A: onbelemmerde overmakingen naar het buitenland van deviezen voor specifieke doeleinden, zoals: 
- terugbetaling van uit het buitenland verkregen eigen vermogen ter financiering van investeringen 
- uitkeringen van winst en/of dividend 
- betaling van interest en aflossingen op in het buitenland geleend vermogen ter financiering van investeringen 
- betaling van vergoedingen voor management, technische assistentie, know-how, licenties e.d. 

B: soepele verlening van vergunning voor verblijf, vestiging en tewerkstelling van buitenlands personeel, vestiging van de onderneming, in- en uitvoer van goederen en diensten 

Het in de Investeringswet 2001 voorziene orgaan Investsur, dat een essentiële rol was toebedacht bij het beoordelen van verzoeken om toekenning van investeringsfaciliteiten en het adviseren van de Minister van Financiën over het verlenen van faciliteiten, is tot nu toe niet operationeel.gemaakt. Daardoor kan de in de Wet Investsur vastgelegde procedure voor beoordeling en afhandeling van verzoeken om investeringsfaciliteiten toe te kennen, nog niet worden gevolgd, ofschoon de Minister van Financiën in voorkomende gevallen wel kan besluiten de in de Investeringswet genoemde faciliteiten aan investeerders toe te kennen. 

Inmiddels hebben bij internationaal erkende deskundigen ingewonnen adviezen over de Investeringswet 2001 geleid tot voortschrijdend inzicht over deze materie en volgens onze informatie wordt thans gewerkt aan een gewijzigde opzet van de Investeringswet. 

Arbeidswetgeving en sociale zekerheid 
Voor werkgevers belangrijke bepalingen betreffende de arbeidsverhouding tussen werkgever en werknemer zijn neergelegd in de volgende wettelijke regelingen: 
- het Surinaams Burgerlijk wetboek, derde boek, zevende titel onder A (Van de overeenkomsten tot het verrichten van arbeid) 
- de Wet op de collectieve arbeidsovereenkomst 
- de Arbeidswet 1963 
- de Vakantiewet 
- de Ongevallenregeling 
- de Veiligheidswet 1947 
- de Arbeidsgeschillenwet 1946 
- de Werknemersregistratieverordening 
- de Arbeidsbemiddelingsverordening 
- het Decreet Ontslagvergunning, dat het ontslaan van werknemers aan een voorafgaande vergunning bindt 

Daarnaast zijn er nog een aantal decreten en beschikkingen, die tewerkstelling in Suriname van vreemdelingen regelen. 

Werkgevers zijn niet wettelijk verplicht een pensioenvoorziening voor hun personeel te treffen, al heeft het merendeel van de grotere en middelgrote bedrijven al of niet via een collectieve arbeidsovereenkomst wel een pensioenregeling voor hun personeel getroffen. 
Hetzelfde geldt voor geneeskundige behandeling: ofschoon de werkgever daartoe niet wettelijke verplicht is vergoeden de meeste werkgevers de kosten van geneeskundige hulp van hun werknemers. In vele gevallen geschiedt dit door het afsluiten van collectieve ziektekostenverzekeringen bij lokale verzekeringsmaatschappijen of het Staatsziekenfonds.

Werkgevers zijn wel wettelijk verplicht hun werknemers te verzekeren tegen de financiële gevolgen van ongevallen en ziekte, die in een duidelijk verband staan tot de dienstbetrekking. 

Voorts zijn werkgevers gehouden 2% van het zuiver inkomen van hun werknemers in te houden als premie t.b.v. de algemene oudedagsvoorziening.